“Tron nedir?”, “TRX nedir?”, “Tron’u diğer blok zincirlerinden ayıran nedir?” sorularının yanıtlarını ve Tron ekosistemini sizin için araştırdık.
Tron, kripto dünyasındaki en büyük blok zinciri merkezsiz uygulama işletim sistemlerinden biridir.
Tronscan verilerine göre, 9 Aralık itibariyle Tron’un toplam kilitli değeri (TVL), yönetim tokeni TRX dahil 11 milyar dolara ulaşmıştır.
Başlıklar
Tron nedir?
Tron, dünyadaki en büyük blok zinciri merkezsiz uygulama işletim sistemlerinden biridir. Tron, takılabilir (pluggabble) bir akıllı sözleşme protokolü aracılığıyla Ethereum akıllı sözleşmeleriyle uyumluluk sağlar. Ağ genelinde yüksek TPS (saniyede işlem) sağlayan dPoS’un (Delegated Proof of Stake) geliştirilmiş konsensüs mekanizmasına dayanmaktadır.
Bitcoin saniyede 6, Ethereum ise 25 adede kadar işlem yaparken TRON, ağının 2.000 TPS kapasitesi olduğu belirtiliyor.
Proje en iyi içerik paylaşımı ve eğlenceye odaklanan merkezsiz bir platform olarak tanımlanmış. (Bu amaçla, en büyük satın alımlarından biri 2018’de dosya paylaşım hizmeti veren Bittorrent’ti.)
Tron’un vizyonunda bulunanlar:
- Herkesin katılabileceği ve kazanabileceği bir ekosistem platformu oluşturmak
- Maliyetlerin azaltılması ve kullanıcılar için kolaylıkları artırma
- Geliştiricilere kolay ölçeklenebilir bir ağ sunarak fikir ve değerlerini tanıtmak isteyen herkesin ekosistemine katılmasına izin vermek
TRON, CEO’su olan Justin Sun tarafından kurulmuştur. Sun, Pekin Üniversitesi ve Pennsylvania Üniversitesi’nde eğitim görmüştür.
TRX tokeni
Platformun yerel tokeni 101 milyar adet arzı olan TRX’tir. 2017 yılında ilk token arzında kabaca özel yatırımcılara 56 milyar, Tron Foundation’a 35 milyar ve Justin Sun’a ait bir şirkete 10 milyar token tahsis edilmiştir.
Yazım esnasında TRX’in piyasa değeri 7,9 milyar dolar olan olup, coinmarketcap listesine göre 26. büyük kripto paradır.
Sahipleri, ‘Tron Gücü’nü elde etmek için TRX’lerini dondurabilirler, bu da blok üreten “süper temsilciler” için oy kullanabilecekleri anlamına gelir.
Blok üreticileri, işlemleri doğrulayarak TRX ödülleri alır ve ödüller daha sonra oy verenler arasında dağıtılır.
Tron’un ekosistem fonu
Tron’un gelişimi, ekosistem fonuna katkısından ayrı tutulamaz. Tron, ekosistemini genişletmek için DeFi , stabilcoin, NFT, GameFi, oracle vb . altyapısını genişletmektedir.
DeFi madenciliğine katılanları ödüllendirmek için 450 milyon doların üzerinde bir tahsisat yapmıştır. Tron Foundation ayrıca JustLend ve JustSwap isimli borç verme protokolleri için çeşitli likidite madenciliği kampanyaları başlatmıştır. Ayrıca Tron’un kurucusu Justin Sun, 5 yıllık bir süre içinde 5 milyar SUN tokeni ihraç ederek katılan madencileri ödüllendireceğini bildirmiştir.
TRON Foundation ayrıca Eylül 2020’de 120 milyon dolarlık bir Tron DeFi eco-association programı başlatmıştır.
Bu yılın 26 Ekim’inde Justin Sun, Tron’un ekosistemini inşa etmeye devam etmek için 1,1 milyar dolarlık bir fonu kullanacağını duyurmuştu. Fon, Abracadabra kurucu ortağı Daniele Sestagalli’nin “Occupy DeFi” sloganı ile tweetlediği DeFi projesi Frog Nation’ı ve BitTorrent zincirini destekleyen ilk fon olacak.
DeFi’deki büyük finansal desteğine ek olarak Tron, NFT’lere girmiştir. Kasım ayında, NFT ve sanatçıları desteklemek için, NFT borsası APENFT ile birlikte 100 milyon dolarlık bir fon oluşturmuştur.
Tron’un büyümesinin nedenleri
DeFi projesine yaptığı yatırımlar, DeFi’de 7,5 milyar dolara ulaşan TVL’sinde önemli bir artışı sağlamıştır.
Tron’un büyümesi esas iki durumla ilişkilidir.
Birincisi piyasa tahminine dayanan stratejisidir. Nitekim, TVL’nin hızlı büyümesi, stratejik kararının doğruluğunu kanıtlayan DeFi’nin patlamasına dayanıyor. Justin Sun, DeFi ve NFT’lerin son iki yıldaki devasa büyümesiyle bu alanlarda daha da yoğunlaşma kararı vermiştir.
İkincisi, platform 2.000 TPS kapasitesiyle, Ethereum’a göre çok daha düşük ücretler ve daha sorunsuz kullanıcı deneyimleri gibi ayırt edici bir ekosistem avantajına sahip olmasıdır. Kullanıcıların Tron’u kesinlikle en çekici kılan şey, USDT transferlerini bedava olmasıdır.
Ethereum’daki yüksek gas ücretleriyle karşılaştırıldığında, küçük transferler yapanlar için ücret ödememek çok önemlidir. Ayrıca, kullanıcıların sistem kaynaklarını aktarmak ve erişmek için ödeme yapmalarına ve yüklenicilerin kaynaklara erişmesine gerek yoktur. Bu da geliştiricilerin maliyetini oldukça azaltır.
Tron sektörlerine ayrıntılı bir bakış
Tron’daki ana DeFi projeleri olarak, kredilendirme projesi JustLend, DEX projesi SunSwap, stabilcoin projeleri JustStable ve SUN.io ve zincirler arası köprü Just Cryptos sayılabilir.
Borç verme protokollerinde, Tron’un ilk borç verme protokolü JustLendTVL 9 Aralık itibariyle 1,7 milyar dolara sahipti. DEX’lerde ise JustSwap, Tron’un ilk DEX protokolüydü.
Eylül 2020’de piyasaya sürülen SUN.io, stabilcoin staking, madencilik ve yönetişimi birleştiren Tron’daki ilk entegre projedir. SUN.io, JustSwap’ı satın alarak zincirdeki en büyük DEX projesi SUNSwap‘ı kurdu. Yeniden markalaşmadan sonra SUNSwap, DEX, likidite madenciliği, stabilcoin stakings ve yönetişimi birleştirecek. SUNSwap tokeni, protokol yönetimi ve LP için ödül olarak ta kullanılacaktır. SUNSwap, Tron’un tüm ekosistemini besleyecek.
Stabilcoinler olarak Tron düzlemi, zincirde dolaşan USDJ, USDT, USDC ve TUSD gibi başlıca stabilcoinleri içerir.
USDT’nin transfer ücretlerinden muaf olması sayesinde, kullanıcılar USDT transferlerinde ağırlıkla Ethereum’un erc20’si yerine Tron’un trc20’sini kullanır ve bu durum Tron’un günlük stabilcoin transfer hacminin 10 milyar doları çok defa aşmasını sağlar.
Bir text NFT uygulama protokolü olan TronLoot, kullanıcıların sonradan da satılabilen kör kutuları açmasını sağlayan kör kutu kullanım kampanyasını (blind box redemption) Tron’da başlatmıştır. Tron’un çok daha ucuz işlem ücretlerinin olması, oyunun 15 gün gibi kısa bir süre içinde popüler olmasını sağlamıştır.
Tron, GameFi’ye de girmiştir. Tron’un ilk at yarışı oyunu olan WIN NFT HORSE, APENFT Foundation ve Winklink ile birlikte 28 Kasım günü piyasaya sürüldü. Metaverse’de de faaliyetleri olan Tron’un Cryptovoxels’ta MetaEstate ile ilk ekolojik kompleksi tamamladığını duyurdu.
Tron, GameFi gibi en yeni blok zinciri alanlarında aktif olup geliştiriciler ile kullanıcılara sürekli ekosistem fonu temin etmektedir.
Yazımızda “Tron nedir?”, “TRX nedir?”, “Tron’u diğer blok zincirlerinden ayıran nedir!” sorularının yanıtları ve Tron ekosistemi kısaca anlatılmıştır.