Ethereum gibi hisse kanıtı ağları, kripto para stake edilmesi karşılığında kripto ile ödüllendirir. Peki bu nasıl çalışır?
Bitcoin ağı madencilik ile güvence altına alınırken, artık birçok yeni protokol, hisse kanıtı (PoS) mutabakat mekanizmasını kullanır.
PoS, kullanıcıların kripto para stake etmesini, yani blok zinciri işlemlerinin doğrulanması için kripto varlıklarını ağa taahhüt etmelerini içerir. Bunun karşılığında, genellikle stake edilen kripto para olarak ödüller alınır.
Staking nedir?
İş kanıtı (PoW) blok zincirleri, işlemlerin doğrulanmasında, pahalı donanım ve yüksek elektrik tüketimi gerektiren kripto madenciliğine dayanır.
Cardano ve Ethereum gibi hisse kanıtı ağları, bunun yerine, staking olarak bilinen bir fon taahhüdü mekanizmasına dayanır.
Hisse kanıtı, node’larda (düğüm) ne kadar kripto para tuttuklarına bağlı olarak doğrulayıcıların (validatör) seçilmesini içerir. Doğrulayıcıların bizzat kendileri stake edebilir veya başkaları tarafından yetkilendirilebilirler.
Doğrulayıcılara kripto delege eden herkes, ne kadar stake ettiklerine bağlı olarak (doğrulayıcının payından daha az) ödüllerin bir kısmını alır.
Bu nedenle, kripto yatırımcıları için “stake etmek” finansal olarak çekici bir seçenektir. Ayrıca pek teknik bilgi de gerektirmez.
Verim oranları platformlara göre ve ağda etkin olan doğrulayıcıların adedine bağlı olarak değişebilir. Mevcut durumda, piyasa değerine göre ilk beş protokolün ortalama getiri oranları aşağıdaki gibidir:
- Ethereum (ETH): %4,1
- Cardano (ADA): %3,24
- Solana (SOL): %6,5
- Polygon (MATIC): %6,5
Genel olarak stake etmenin iki yolu bulunur
İlki bir doğrulayıcının düğümü kendisinin çalıştırması ki, uygun teknik altyapı ve uzmanlık gerektirir. Ayrıca minimum token miktar şartı da görece yüksektir. Örneğin, Ethereum doğrulayıcısı olmak için minimum 32 ETH gerekiyor.
Daha yaygın olarak ise, staking delegasyonla yapılır; yani kripto para bir doğrulayıcıya devredilir. Doğrulayıcılar, staking ödülünden alınan bir komisyon karşılığında bir node sağlama işini yapar.
Bugün artık, “hizmet olarak staking” (SaaS / staking-as-a-service) denilen bir sektör bile ortaya çıktı. Bazı SaaS şirketlerine örnek olarak, Staked, Figment Network, MyContainer, Stake Capital Ve Stake.Fish verilebilir.
Öte yandan, Binance, Kucoin gibi birçok kripto borsası doğrulayıcılar çalıştırarak, kullanıcı arayüzü aracılığıyla, müşterilerinin stake yapmasına izin verir.
Borsaların staking teklifleri, hangi kripto paraların uygun olduğuna, ücretlerine ve (varsa) kilitleme süresine göre farklılık gösterir.
Binance gibi bazı borsalar menülerindeki stake hizmetini, “borç verme” gibi diğer pasif gelir yollarını da içeren “Earn” (kazan) programı altında kullanıcılarına sunarlar.
